نام شیمیایی | سدیم هیدروکسید |
مترادف ها | سود سوزآور ؛ کاستیک سودا ؛ سود پرک ؛ سود کاستیک |
مترادف ها (en) | Caustic soda ؛ Lye ؛ Sodium hydrate ؛ Ascarite ؛ White caustic |
فرمول مولکولی | NaOH |
جرم مولکولی | 40 |
EINECS | 231-659-4 |
سدیم هیدروکسید – Sodium hydroxide
خواص فیزیکی و شیمیایی
شکل و حالت فیزیکی | جامد سفید رنگ |
نقطه ذوب | 318 ºC |
نقطه جوش | 1388 ºC |
دانسیته | 2/13 g/cm3 |
فشار بخار | <2/4 kPa(at 20°C |
دانسیته بخار | <1 (vs air) |
ضریب شکست (n20/D) | 1/3576 |
دمای نگهداری | 2-8 ºC |
حلالیت در آب | 1110 g/L (20°C) |
بازیسیته (pkb) | 0/2 |
شماره CAS | 1310-73-2 |
شماره مرک (Merck) | 14,8627 |
موارد مصرف و روش سنتز
سدیم هیدروکسید یک ترکیب معدنی با فرمول NaOH است. هیدروکسید سدیم ترکیبی یونی و جامد است که حاوی کاتیون سدیم +Na و آنیون های هیدروکسید –OH است . هیدروکسید سدیم بازی بسیار قوی است که پروتئین ها را در دمای محیط معمولی تجزیه می کند و ممکن است سوختگی های شدید ایجاد کند. هیدروکسید سدیم بسیار محلول در آب است و به راحتی رطوبت و دی اکسید کربن را از هوا جذب می کند. انحلال هیدروکسید سدیم جامد در آب یک واکنش بسیار گرمازا است که در آن مقدار زیادی حرارت آزاد می شود. در اتانول و متانول حلالیت کمتری دارد، اما در اتر و دیگر حلال های غیر قطبی حل نمی شود.
سنتز سدیم هیدروکسید
بیش از ۹۵ درصد ظرفیت تولید کلر و تقریباً ۱۰۰ درصد ظرفیت تولید سدیم هیدروکسید بر اساس فرآیند هیدرولیز آب نمک میباشد. در این فرآیند محلول سدیم کلرید (آب نمک) به صورت الکترولیزی به گاز کلر و محلول سدیم هیدروکسید و گاز هیدروژن تجزیه میشود. اگر به جای استفاده از آب نمک (محلول سدیم کلرید) از محلول کلسیم کلرید یا پتاسیم کلرید به عنوان ماده اولیه استفاده شود، محصول واکنش به جای سدیم، حاوی پتاسیم یا کلسیم خواهد بود. همچنین فرآیندهایی وجود دارد که هیدروژن کلرید مایع را به هیدروژن و کلر و یا سدیم کلرید ذوب شده را به کلر و سدیم فلزی تبدیل میکنند. مقدار زیادی از هیدروژن تولیدشده در این فرآیند برای تولید آمونیاک، هیدروکلریک اسید و هیدروژنه کردن ترکیبات آلی مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربردهای سدیم هیدروکسید
هیدروکسید سدیم در بسیاری از صنایع مانند تولید پالپ و کاغذ، منسوجات، بازیافت لاستیک ها، پالایش نفت خام، تصفیه آب آشامیدنی، صابون ها و مواد شوینده استفاده می شود.
Hazads Codes | C,Xi |
Risk Statements | 36/38-35-34 |
Saftey Statement | 26-45-37/39-24/25-36/37/39 |
done_outline RIDADR | UN 1824 8/PG 2 |
done_outline RTECS | TT2975000 |
done_outline Fluka Brand F Code | 8 |
done_outline Hazard Class | 8 |
done_outline Packing Group | II |
راهنمای کدهای ایمنی مواد شیمیایی
- لوزی خطر (NFPA’s Hazard Rating Diamond) چیست؟
- چقدر با نکات ایمنی (هشدارهای R) و احتیاط های ایمنی (هشدارهای S) آشنا هستید؟