اتیلن اکسید – Ethylene oxide

اتیلن اکسید که به نام اکسیران نیز شناخته می‌شود یک ترکیب آلی دارای حلقه اتری با فرمول C₂H₄O می­ باشد. این گاز بی رنگ، قابل اشتعال، سرطان زا، تحریک کننده و بی حس کننده و دارای بوی ضعیف شیرینی (بویی شبیه اتر) می‌باشد. اتيلن اكسايد به دلیل حلقه ناپایدار موجود در ساختار شیمیایی آن یکی از پر مصرف ترین خوراک­ ها در بسیاری از فرآیندهای شیمیایی می­ باشد.

سنتز اتیلن اکسید

اتیلن اکسید از واکنش 2-کلرواتانول با سدیم هیدروکسید به دست می آید. این واکنش در دمای بالا انجام می شود و می توان به جای سدیم هیدروکسید از ترکیباتی مانند پتاسیم هیدروکسید، کلسیم هیدروکسید، باریم هیدروکسید، منیزیم هیدروکسید و یا از کربنات های فلزات قلیایی و یا قلیایی خاکی استفاده کرد. برای به دست آوردن اتیلن اکسید بیشتر می توان از واکنش اکسید کلسیم با اتیل هیپوکلریت استفاده کرد. در این واکنش جایگزینی اکسید کلسیم با دیگر اکسیدهای فلزات قلیایی خاکی بازده واکنش را کم خواهد کرد. به صورت صنعتی اتیلن اکسید محصول واکنش اتیلن با اکسیژن یا اکسیداسیون اتیلن می­ باشد. این واکنش در حضور کاتالیست نقره بر پایه آلومینا انجام می‌پذیرد.

کاربرد اتیلن اکسید

اكسيد اتيلن يکی از مواد پر مصرف صنايع پتروشيمی است و موارد كاربرد بسيار متعددی دارد. عمده مصرف اتیلن اکساید در توليد اتيلن گليکول­ ها می باشد. این ماده در تولید پلاستیک ها، اتانول آمین ها، الیاف پلی گلیکول، پلی سوربات ها، گلیکول استرها، اتوکسیلات ها و آکریلونیتریل ها به کار می رود. همچنین به عنوان ضدعفونی کننده و استریلیزه کننده در بیمارستان ها و تجهیزات پزشکی استفاده می شود.