پتاسیم دی کرومات – Potassium dichromate

پتاسیم دی کرومات بلورهایی به رنگ قرمز متمایل به نارنجی، سمی، خورنده، سرطانزا و دارای مزه فلز که محلول در آب گرم و نامحلول در الکل می باشد. این ترکیب نمک دی پتاسیم کرومیک اسید است. به عنوان یک عامل اکسید کننده قوی در کاربردهای مختلف آزمایشگاهی و صنعتی  به کار می رود. این ماده سبک تر از پرمنگنات پتاسیم است.

پتاسیم دی کرومات برای اکسیداسیون الکل ها استفاده می شود. ابتدا الکل ها را به آلدهیدها تبدیل و اگر واکنش بیشتر ادامه یابد به اسید کربوکسیلیک تبدیل می شود. پرمنگنات پتاسیم الکل ها را به کتون ها تبدیل می کند. از تغییر رنگ محلول آبی می توان برای تشخیص آلدهیدها از کتون ها استفاده کرد. آلدهیدها دی کرومات را از حالت اکسیداسیون 6+ به 3+ تغییر می دهند و رنگ را از نارنجی به سبز تغییر می دهند. این تغییر رنگ از تبدیل آلدهید به کربوکسیلیک اسید ناشی می شود. کتون این تغییر رنگ را نشان نمی دهد زیرا دیگر نمی تواند اکسید شود و بنابراین محلول نارنجی باقی می ماند.

پتاسیم دی کرومات وقتی به شدت گرم می شود تجزیه شده و گاز سمی کروم و اکسیژن تولید می شود. زمانی که یک باز قوی مانند پتاس به محلول قرمز نارنجی شامل یون های دی کرومات اضافه شود به دلیل تشکیل یون های کرومات یک محلول زرد به دست می آید. به عنوان مثال کرومات پتاسیم با استفاده از واکنش کربنات پتاسیم با دی کرومات پتاسیم به صورت صنعتی تولید می شود. پتاسیم دی کرومات در واکنش با اسید سولفوریک کریستال های CrO₃ قرمز رنگ انیدرید کروم تولید می کند.

سنتز پتاسیم دی کرومات

دی کرومات پتاسیم از واکنش کلرید پتاسیم با دی کرومات سدیم تهیه می شود. همچنین از واکنش پتاسیم کرومات با اسیدها یا بازها نمک دی کرومات تولید می شود.

کاربردهای پتاسیم دی کرومات

در صنعت استفاده از دی کرومات سدیم به جای دی کرومات پتاسیم ارجحت دارد. به طور عمده به عنوان پیش ماده تهیه کروم آلوم و برنزه کردن چرم به کار می رود. برای تمیز کردن ظروف آزمایشگاهی، تولید رنگدانه، مواد منفجره، کبریت سازی، آبکاری، رنگ آمیزی انواع چوب، عکاسی و چاپ و تعیین خلوص نقره به کار می رود.

در تعیین اتانول، دی کرومات پتاسیم با اتانول واکنش می دهد و به اسید استیک تبدیل می شود که این واکنش با تغییر رنگ همراه است. در آزمون دی اکسید گوگرد نیز با استفاده از دی کرومات پتاسیم تغییر رنگ از نارنجی به سبز روی می دهد. همچنین دی کرومات پتاسیم در سیمان سازی برای بهبود بافت و چگالی سیمان به کار می رود.